ਪੰਜਾਬ ਉੱਤੇ ਬਾਹਰੀ ਹਮਲੇ

 ਪੰਜਾਬ ਉੱਤੇ ਬਾਹਰੀ ਹਮਲੇ

1 ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਕਾਸਿਮ

• ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹਮਲਾ 712 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਕਾਸਿਮ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
• ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 712 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਸਿੰਧ ਪ੍ਰਾਂਤ, ਰਾਜਾ ਦਾਹਿਰ ਤੋਂ ਜਿੱਤ ਲਿਆ।
• ਉਸਨੇ 713 ਵਿੱਚ ਮੁਲਤਾਨ ਵੀ ਜਿੱਤ ਲਿਆ। ਉਸਨੇ ‘ਜਜ਼ੀਆ ਟੈਕਸ’ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ।

2 ਮਹਿਮੂਦ ਗਜ਼ਨੀ

• ਗਜ਼ਨੀ ਦਾ ਮਹਿਮੂਦ, ਇੱਕ ਤੁਰਕੀ ਵਿਜੇਤਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ 1000 ਤੋਂ 1027 ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਉੱਤੇ 17 ਵਾਰ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
• ਉਸਨੇ 1001 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਜੈਪਾਲ (ਪਾਲਾ ਰਾਜਵੰਸ਼) ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਲੜਾਈ ਲੜੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 1015 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ, ਮਹਿਮੂਦ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਜੇਹਲਮ ਨਦੀ ਤੱਕ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਲਾਹੌਰ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਲਿਆ।
• ਮਹਿਮੂਦ ਦਾ ਆਖਰੀ ਵੱਡਾ ਹਮਲਾ 1025 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਤੱਟ ਉੱਤੇ ਸੌਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸੋਮਨਾਥ ਮੰਦਰ ਉੱਤੇ ਹੋਇਆ ਸੀ।
• ਅਪ੍ਰੈਲ 1030 ਵਿੱਚ, 58 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

3 ਮੁਹੰਮਦ ਗੌਰੀ

• ਮੁਹੰਮਦ ਗੌਰੀ 1173 ਤੋਂ 1206 ਤੱਕ ਘੁਰਿਦ ਸਾਮਰਾਜ (Ghurd Empire) ਦਾ ਸੁਲਤਾਨ ਸੀ।
• ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ/ਪੰਜਾਬ 'ਤੇ 8 ਵਾਰ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ।
• 1175 ਵਿੱਚ, ਮੁਹੰਮਦ ਗੌਰੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਹਮਲਾ ਮੁਲਤਾਨ ਉੱਤੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। 
• ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ 1178 ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।
• ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਰੋਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸਨੇ 1189 ਵਿੱਚ ਬਠਿੰਡੇ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਨਾਮ ਤਬੀਰ-ਏ-ਹਿੰਦ ਜਾਂ ਵਿਕਰਮਗੜ੍ਹ ਸੀ।
• 1191 ਵਿੱਚ, ‘ਤਰੈਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲੜਾਈ ਮੁਹੰਮਦ ਗੌਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਰਾਜ ਚੌਹਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜੀ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਰਾਜ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
• ਫਿਰ 1192 ਵਿੱਚ, ਮੁਹੰਮਦ ਗੋਰੀ ਨੇ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਰਾਜ ਚੌਹਾਨ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਲੜਾਈ ਨੂੰ ‘ਤਰੈਨ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲੜਾਈ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਮੁਹੰਮਦ ਗੌਰੀ ਨੇ ਲੜਾਈ ਜਿੱਤ ਲਈ।
• ਉਸਨੇ 1192 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਚਾਰ ਗੁਲਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਕੁਤਬ-ਉਦ-ਦੀਨ ਐਬਕ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ/ਭਾਰਤ ਲਈ ਆਪਣਾ ਗਵਰਨਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ।
• ਮੁਹੰਮਦ ਗੌਰੀ ਦੇ ਗੁਲਾਮ: ਕੁਤਬ-ਉਦ-ਦੀਨ ਐਬਕ, ਯਲਦੂਜ਼, ਨਾਸਿਰ-ਉਦ-ਦੀਨ ਕਬਾਜਾ ਅਤੇ ਬਖਤਿਆਰ ਖਿਲਜੀ (ਐਬਕ ਦਾ ਫੌਜੀ ਆਗੂ ਅਤੇ ਨਾਲੰਦਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (1198) ਸਨ। ਗੋਰੀ ਦੇ ਮੁਹੰਮਦ ਦੀ ਮਾਰਚ 1206 ਨੂੰ ਦਮਯਕ ਵਿਖੇ ਸਿੰਧ ਦੇ ਕੰਢੇ ਤੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।